دانشگاه‌های فرانسه طی سال‌های اخیر به تبعیت از توافقات اتحادیه اروپا، نظام جامع آموزشی این اتحادیه را که مبتنی بر سه مرحله کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است اعمال می‌کنند.

مطابق قانون مصوب26 ژانويه 1984ويژه آموزش عالي، از دانشگاه­ها و مراكز آموزش عالي كشور، تحت عنوان مراكز عمومي‌آموزشي با ويژگي­هاي علمي، فرهنگي وحرفه­اي ياد مي‌گردد. رشته‌هاي مختلفي در دانشگاه­هاي كشور ارائه مي‌گردد كه هر يك در واحدهاي آموزشي و تحقيقاتي جداگانه­اي بر رشته‌هاي خاص آموزشي متمركز شده و اهداف عمومي‌خاصي را دنبال مي‌نمايند. دانشگاه­هاي كشور فرانسه، برموسسات، كالج ها، دپارتمان­ها، كتابخانه­ها و مراكز تحقيقاتي كه توسط شوراي نظارت دانشگاه­ها نظارت و بررسي مي­گردند، مشتمل مي‌گردد.

در كشور فرانسه، آموزش عالي، همانند مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه، بصورت دوره اي سازماندهي مي‌گردد. نخستين دوره بصورت تئوري بوده، مدت زمان2سال بطول انجاميده و به كسب مدركBEUG معادل با ديپلم آموزش عالي انگلستان منتهي مي‌گردد. دومين دوره آموزشي نيز كه مدت زمان2 سال به طول مي انجامد، در پايان نخستين  سال آموزش  به كسب مدرك كارشناسي و در پايان دومين سال آموزش به كسب مدرك كارشناسي ارشد منتهي مي‌گردد. سومين دوره نيز، به دانشجويان منتخب كارشناسي ارشد اختصاص يافته و  به كسب مدارك عالي (راه گشاي آموزش مقطع  دكتري) منتهي مي‌گردد.

سال تحصیلی دانشگاه در فرانسه، متناسب با دوره ها و مراکز آموزشی، در ماه سپتامبر یا اکتبر آغاز می شود. در یک سال تحصیلی، تعطیلاتی گنجانده شده که مهم ترین­شان تعطیلات دو هفته­ای همزمان با جشن های پایان سال میلادی است. در انتهای نیم سال نخست، وقفه­ای کوتاه مدت، برگزاری آزمون­ها را ممکن می­سازد. تعطیلات تابستانی در ماه مه یا ژوئن و پس از ارزیابی­های نیم سال دوم،‌ آغاز می­شوند و عموما دست کم دو ماه به طول می­انجامند.

به‌طور‌کلی، دو نوع ارزیابی در آموزش عالی فرانسه وجود دارد:

 ۱. ارزیابی‌های مداوم

 ۲. ارزیابی‌های نهایی

تحصیل در مقطع لیسانس

برنامه های مقطع کارشناسی در فرانسه را می توان در بسیاری از کالج ها و دانشگاه ها یافت. برای تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی، باید مدرک دیپلم دبیرستان یا معادل آن را داشته باشید و همچنین شرایط دیگری را نیز برآورده کنید. سال تحصیلی در یک کالج یا دانشگاه فرانسه از نیمه سپتامبر تا پایان ژوئن سال بعد می­باشد. برخی از موسسات ممکن است در طول سال نیز ثبت نام کنند. اگر مایل به حضور در یک موسسه آموزش عالی در فرانسه هستید، باید مقدمات تحصیل در فرانسه خود را زودتر از موعد مشخص کنید و درخواستی را حداقل دو ماه قبل از تاریخ شروع دوره های مورد نظر خود ارائه دهید. اخیراً، فرانسه بسیاری از گزینه های تحصیلی برای دانشجویان کارشناسی را در کنار سایر کشورهای اروپایی با مدرک زبان انگلیسی ارائه می نماید. بنابراین، اکنون دانشجویان دیگر نیازی به گذراندن قطعی زبان فرانسه ندارند و در واقع آسان­تر می­توانند در دانشگاه­های فرانسه تحصیل کنند. مدت زمان تحصیل برای تکمیل لیسانس بسته به برنامه مورد نظر برای تحصیل می تواند متفاوت باشد. توجه به این نکته ضروری است که مدارک در بسیاری از دانشگاه های دولتی فرانسه معمولاً برای حداکثر 4 سال طراحی شده اند. با وجود این، بسیاری از موسسات دیگر، از جمله دانشگاه ها، دوره های کوتاه مدت را نیز ارائه می دهند که به طور معمول می توانند حداقل 2 سال کوتاه تر باشند .این دوره ها معمولاً برای آماده سازی دانشجویان در زمینه های خاص تحصیلی طراحی شده اند که ممکن است در آینده به آن ادامه دهند.

تحصیل در مقطع فوق لیسانس

دوره کارشناسی ارشد در فرانسه به طور معمول دو سال است. بر خلاف کارشناسی ارشد انگلستان که 9 ماه تحصیلی بودن وقفه می باشد، برنامه های تحصیلات تکمیلی در فرانسه به سال های تحصیلی تقسیم می شوند که با تعطیلات جدا می شوند. سال تحصیلی در فرانسه برای نه ماه از ماه سپتامبر یا اکتبر تا ماه مه یا ژوئن می باشد. این دوره با تعطیلات کریسمس به دو ترم دیگر تقسیم می شود. دوره های امتحانی معمولاً در پایان ترم ها برگزار می شود. بیشتر برنامه های کارشناسی ارشد فرانسه نیز شامل یک پایان نامه یا همان پروژه تحقیقاتی توسعه یافته مشابه هستند. این کار با آموزش تحقیق یا آمادگی عملی مناسب تهیه می شود و معمولاً اوج یک برنامه تحصیلات تکمیلی را تشکیل می دهد. برای پذیرش در مقطع کارشناسی در برخی رشته ها نیاز به مصاحبه می باشد و یا کسب نمره GMAT یا GRE یا شرکت در آزمون می باشد. بسته به دوره تحصیلی ارائه مدرک زبان فرانسوی یا انگلیسی لازم می باشد.

تحصیل در مقطع دکترا

به طورکلی دکتری شامل ۶ ترم برای یک رشته با طول دوره استاندارد ۳ سال است که البته می‌توان گفت دکتری در فرانسه از ۳ تا ۶ سال بسته به رشته و دانشگاه موردنظر به طول می‌انجامد. همچنین در طول سه سال ابتدایی دکتری در این کشور دانشجویان به صورت اتوماتیک در ابتدای هر سال تحصیلی ثبت‌نام می‌شوند اما سه ساله دوم به این ترتیب است که خودِ دانشجویان به منظور ادامه تحصیل باید بیانیه‌ای دال بر داشتن آمادگی و استعداد کافی برای تکمیل کردن رساله دکتری در زمان معین ارائه دهند.

تحصیل در رشته پزشکی

بر خلاف ساختاری که نظام آموزشی در ایران دارد در کشور فرانسه ورود به دانشگاه برای تحصیل پزشکی در فرانسه آسان است اما فارغ التحصیل شدن در این رشته از دانشگاه های فرانسه دشوار می باشد. برای ورود به رشته پزشکی در دانشگاه های فرانسه متقاضی نیاز به شرکت در کنکور در کشور فرانسه ندارد اما بعد از ورود به دانشگاه دو حالت برای دانشجو اتفاق می افتد. در حالت اول دانشجو برای ورود مستقیم به رشته پزشکی پس از گذراندن یک سال تحصیل در دانشگاه های فرانسه بسته به معدل ترم تحصیلی بالای نمره 10 در صورتی که نمره عالی و رزومه خوبی در سال تحصیلی داشته باشد می تواند وارد رشته پزشکی در فرانسه شود و در صورتی که معدل بالای 10 ولی معمولی داشته باشد می تواند وارد رشته های مربوط به رشته پزشکی در فرانسه شود ولی در صورتی که نتواند نمره بالای 10 بدست آورد یا باید از کشور فرانسه خارج شود یا در رشته دیگری تحصیل نماید. در حالت دوم در سال تحصیلی اول علاوه بر گرایش پزشکی یک رشته دیگر جدای از رشته پزشکی را آموزش خواهید دید و در آخر سال تحصیلی اول در صورت نمره معدل پایین 10 این امکان را خواهید داشت که دوباره در سال اول گرایش دیگری که غیر از پزشکی انتخاب کرده بودید بخوانید و در صورت قبولی در آن رشته از سال دوم مشغول به تحصیل شوید، همچنین در صورت قبولی با نمره خوب می توانید وارد رشته پزشکی شوید و اگر هم قبول شوید ولی نمره خوبی نداشته باشید می توانید در مقطع لیسانس گرایش مورد انتخاب خود غیر از پزشکی و پیرا پزشکی مشغول به تحصیل شوید. بنابراین ورود به دانشگاه های فرانسه برای تحصیل در رشته پزشکی نیاز به شرکت در آزمون ورودی ندارد اما برای به پایان رساندن تحصیل در این رشته دانشجو باید به مطالعه و تحصیل بپردازد. برای اخذ مدرک دکتری در پزشکی دانشجویان باید در دانشگاه سه دوره را پشت سر بگذراند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

توجه داشته باشید که برای تحصیل در فرانسه در رشته پزشکی متقاضی باید به زبان رسمی این کشور یعنی فرانسوی تسلط داشته باشد. در صورت عدم آشنایی با زبان فرانسوی متقاضی تحصیل پزشکی در فرانسه باید قبل از شروع کلاس های درس در دوره های زبانی که در این کشور برگزار می شود شرکت نماید تا زبان فرانسوی را فرا بگیرد.

·        اعطاي مدرك پزشكي عمومي‌ ظرف مدت 8 سال

·        اعطاي مدرك تخصصي پزشكي ظرف مدت10 تا 11سال

·        اعطاي مدرك دندان پزشكي ظرف مدت5 سال

·        اعطاي مدرك دارو سازي ظرف مدت6 سال

1)     ویزای شنگن

ویزای شنگن خود به ۴ نوع مختلف تقسیم می­گردد:

§        ویزای نوع A:

ویزای نوع A موسوم به ویزای ترانزیتی است که افرادی که قصد سفر از یک کشور غیر شنگن به کشور دیگری را دارند و مجبور به تغیر پرواز خود در فرودگاه­های کشور فرانسه می­باشند، صادر می­گردد و دارنده این ویزا حق ندارد در خارج از فضای فرودگاه فرانسه تردد نماید.

§        ویزای نوع B:

این ویزا نیز یک ویزای کوتاه مدتی است که دارنده آن می­تواند به مدت ۵ روز با گذر از کشورهای عضو شنگن به صورت زمینی یا هوایی به مقصد خود تردد نماید.

§        ویزای نوع C:

 ویزای نوع C  ویزای کوتاه مدتی ( 90روز یا کمتر) است که به دارنده ویزا اجازه می­دهد به مدت کوتاهی در کشور فرانسه و سایر کشورهای عضو شنگن اقامت داشته باشد. ویزای توریستی، ویزای ویزیتوری که برای دیدار با  خانواده صادر می گردد، ویزاهای تجاری، ویزاهای کوتاه مدت آموزشی، ویزای ورزشکاران برای مسابقات و … در رده ویزای نوع C قرار می­گیرند که این ویزا به صورت single برای یک بار ورود و خروج یا به صورت multiple  برای چندین بار ورود و خروج به کشورهای عضو شنگن صادر می­گردد.

§        ویزای نوع D:

یکی دیگر از گونه های ویزا، ویزای نوع D  می باشد که برای افرادی که قصد اقامت بلندمدت (بیشتر از 90 روز) در کشور فرانسه یا سایر کشورهای عضو شنگن را دارند، صادر می­گردد که این ویزای شامل ویزاهای تحصیلی، ویزای کار، و ویزا برای هنرمندان و ورزشکارانی که قصد ترویج ورزش یا فرهنگی در کشورهای عضو شنگن را دارند و… صادر می­گردد. عموماً این ویزا ها به صورت multiple می­باشند.

2)     ویزای تحصیلی فرانسه

 ویزای فرانسه در زمینه تحصیل به دو صورت ویزای موقت کوتاه مدت برای دوره­های سه ماهه و شش ماهه و ویزای موقت بلند مدت برای دوره های بیشتر از شش ماه صادر می­­گردد. ویزای کوتاه مدت فرانسه قابلیت تمدید ندارد و پس از پایان دوره مربوطه فرد بایستی به کشور خود بازگردد.

 اقدام از طریق تحصیل یکی از راه­های کم هزینه برای اخذ ویزای فرانسه می­باشد. مدت زمان تحصیل در کشور فرانسه در مقطع لیسانس با توجه به دوره ای که فرد انتخاب نموده است متفاوت می­باشد اما به طور معمول ۴ ساله می­باشد و برای مقطع کارشناسی ارشد ۲ سال و برای مقطع دکترا بین ۳ تا ۵ سال می­باشد. عموما دورهای تحصیلی به زبان فرانسوی ارائه می­گردد، اما برخی از موسسات خصوصی دوره­هایی را به زبان انگلیسی ارائه می­نمایند که هزینه تحصیل در دانشگاه­های خصوصی برای دانشجویان بین المللی بین ۳ هزار یورو تا ۱۰هزار یورو در سال می­باشد. برای پذیرش از دانشگاه داشتن مدرک زبان آیلتس یا مدرک TCF فرانسوی مورد نیاز است که با توجه به مقطع فرد، حداقل نمره مورد نیاز تعیین می­گردد. به عنوان مثال برای دوره کارشناسی آیلتس ۶ برای فوق لیسانس آیلتس ۶٫۵ و برای دکترا آیلتس ۷ مورد نیاز است. افرادی که برای مقاطع فوق لیسانس و دکترا اقدام می­نمایند، شانس بیشتری برای اخذ ویزا دارند. کشور فرانسه به دانشجویان اجازه کار ۲۰ ساعت در هفته را اعطا می­نماید.

مدارک مورد نیاز برای اخذ ویزای تحصیلی شامل موارد ذیل می­باشد:

1.     نامه پذیرش از دانشگاه

2.     ارائه مدارک مالی لازم برای هزینه زندگی و تحصیلی

3.     ارائه پاسپورت معتبر

4.     ترجمه شناسنامه و مدارک هویتی

5.     ارائه آخرین مدارک تحصیلی

6.     مدارک زبان

شایان ذکر است افرادی که قصد تحصیل در کشور فرانسه را دارند، برای اخذ ویزای فرانسه نباید فاصله تاریخ فارغ التحصیلی آنها تا زمانی که از دانشگاه پذیرش می­گیرند زیاد باشد، زیرا شانس ویزا شدن فرد پایین می­آید. خانواده متقاضی اصلی شامل همسر و فرزند زیر ۱۸ سال نیز می­توانند از طریق ویزای همراه برای کشور فرانسه درخواست نمایند. لازم به ذکر است که مدت اقامت متقاضی باید بیشتر از یکسال باشد و سرمایه کافی برای حمایت مالی از خانواده خود را داشته باشد؛ اما بهتر است که فرد بعد از ثبت نام در دانشگاه و دریافت کارت اقامت برای خانواده خود ویزای فرانسه را درخواست نماید.

3)     ویزای کاری

به طور کلی افرادی که قصد کار در یک کشور خارجی را دارند، بایستی یا پیشنهاد شغلی از طرف کارفرمایی در کشور مربوطه داشته باشند یا بر اساس ویزای جستجوی کار یا از طریق سیستم های امتیاز بندی و دریافت امتیاز لازم برای کار مورد نظر واجد الشرایط گردند. هموطنان عزیزمان درصورتی که قصد اخذ اقامت کشوری از طریق ویزای جستجوی کار را دارند، بایستی یا در آن کشور تحصیل نمایند و یا  آن کشور، ایران را در زمینه دانش یا تخصص به رسمیت بشناسد که این کشور ها محدود می­باشند. دانشجویانی که ویزای فرانسه را دریافت نموده­اند و در حال تحصیل در کشور فرانسه می­باشند، می­توانند پس از اتمام تحصیل به مدت یکسال به جستجوی کار مرتبط با رشته تحصیلی خود باشند و از این طریق ویزای تحصیلی خود را به ویزای کاری تبدیل نمایند و اقامت ۱ ساله دریافت نمایند که این اقامت قابل تمدید به ۵ سال می­باشد و بعد از ۵ سال برای اقامت دائم کشور فرانسه درخواست نمایند.

شایان ذکر است افرادی که قصد دریافت پیشنهاد شغلی از کارفرمایی را دارند، بایستی به زبان فرانسوی مسلط باشند و همچنین از لحاظ تخصص و دانش به عنوان نیروی کار ماهر شناخته شوند. اخیراً دولت فرانسه نیروهای کاری ماهر را از طریق ویزای Talent Passport  جذب نموده است و شامل فارغ التحصیلان تازه کار ماهر، کارگران دارای کارت آبی فرانسه، محققان و دانشمندان، هنرمندان و بازیگران حرفه ای، کارمندان یک شرکت نوآوارنه و … می­باشد که افراد از این طریق اقامت ۴ ساله دریافت می­نمایند.

مدارک لازم برای اخذ ویزای فرانسه از طریق کاری :

1.     دریافت مجوز کاری به وسیله کارفرما در کشور فرانسه

2.     ارائه پاسپورت معتبر

3.     تکمیل فرم­های ویزای فرانسه

4.     دو عدد عکس با زمینه سفید

5.     پرداخت هزینه­های مربوط به درخواست ویزا

6.     نامه تمکن مالی به میزان هزینه­های زندگی فرد در فرانسه به مدت ۳ ماه

4)     ویزای درمانی

سیستم مراقبت های بهداشتی در فرانسه یکی از بهترین و با کیفیت ترین مراقبت های پزشکی در جهان محسوب می گردد. افرادی که مقیم کشور فرانسه می باشند و یا در حال کار کردن در کشور فرانسه می باشند که کارفرمایی مبلغ بیمه فرد را پرداخت می کند، می توانند با پرداخت هزینه های اندک از بهترین پزشکان و امکانات پزشکی بهره مند گردند. دولت فرانسه با دریافت مالیات زیاد از شهروندان و افرادی که در فرانسه شاغل می باشند و با اختصاص دادن ۱۱ درصد از تولید ناخالص داخلی خود به بخش بهداشت توانسته است بیش از ۷۰ درصد هزینه های درمانی و ۸۰ درصد از هزینه های بیمارستان را پوشش دهد و بخش ناچیز هزینه های دیگر را فرد می تواند از طریق بیمه های خصوصی هم پوشانی نماید، بنابراین افرادی که تحت پوشش خدمات بهداشت و درمانی فرانسه هستند، عملاً برای درمان هزینه ای را پرداخت نمی نمایند.

افرادی که از مراقبت های پزشکی لازم در کشور خود بی بهره اند، می توانند با اخذ ویزای فرانسه در زمینه درمانی به این کشور سفر نمایند و از بهترین امکانات موجود استفاده نمایند. 

ویزای درمانی فرانسه به عنوان ویزای کوتاه مدت شناخته می شود که برای ۳ ماه صادر می گردد و برای بیمارانی که نیازمند درمان بیش از سه ماه باشند، می توانند برای دریافت مجوز اقامت موقت درخواست نماید که تا مدت زمان درمان وی معتبر می باشد. ویزای درمانی فرانسه ممکن است با توجه به وضعیت بیمار قابل تمدید باشد.

مدارک لازم جهت اخذ ویزای درمانی به شرح ذیل است:

1.     داشتن نامه از پزشک، کلینیک یا بیمارستان مبنی بر نیاز فرد به خدمات پزشکی در فرانسه 

2.     ارائه اسناد مالی لازم که نشان دهنده توانایی فرد برای پرداخت هزینه های درمانی و بیمارستان است

3.     تکمیل فرم های مربوط به ویزای فرانسه

4.     تعداد ۲ قطعه عکس مناسب

5.     ارائه پاسپورتی که بیش از سه ماه اعتبار دارد

6.     رزور پرواز رفت و برگشت از فرانسه

7.     ارائه بیمه نامه معتبر که حداقل هزینه ۳۰,۰۰۰ یورو را پوشش می دهد که افراد با پرداخت ۹۵ یورو به مدت ۹۰ روز بیمه می­گردند.

8.     اثبات داشتن محلی برای سکونت که شامل هتل، بیمارستان، اجاره منزل و...

9.     ارائه گواهی هویتی

افرادی که قصد دریافت ویزای فرانسه برای اهداف پزشکی را دارند، بایستی از سفارت فرانسه در کشور خود درخواست نمایند، که معمولا ۱۵ روز طول می کشد که پرونده شخص مورد بررسی قرار گیرد و ویزای وی صادر گردد. همراه بیمار نیز می تواند با اثبات روابط خود با متقاضی و ارائه اسناد و مدارکی درخواست ویزا نماید.

5)     ویزای الحاق به خانواده

ویزای الحاق به خانواده به عنوان یکی از ویزاهای بلندمدت به شمار می­رود و مدت اقامت فرد بستگی به اقامت متقاضی اصلی دارد این ویزا برای همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال صادر می گردد و نکته اصلی در رابطه با درخواست این ویزا این موضوع است که متقاضی اصلی بایستی اثبات نماید که دارایی لازم برای هزینه زندگی خانواده­اش را دارد.

6)      ویزای ازدواج

ویزای ازدواج فرانسه و درخواست این ویزا برای افراد متفاوت و بستگی به شرایط دارد .اگر شما درخواست ازدواج با یک فرد فرانسوی را دارید میتوانید از طریق اخذ اقامت این کشور تابعیت فرانسه را بدست بیاورند .اما درمورد افرادی که اقامت دائم این کشور را دارند متقاضیان بایستی در صورت ازدواجب با این افراد ویزای همراه درخواست بدهند.

ویزای ازدواج نیز یک ویزای بلند مدت است و فردی که با یک تبعه فرانسوی ازدواج می­نماید، در ابتدا اقامت ۴ ساله کشور فرانسه را دریافت می نماید؛ سپس می­تواند با اثبات شرایطی برای اخذ پاسپورت فرانسه  اقدام نماید. فرد با اخذ ویزای نامزدی به مدت ۶ ماه می تواند به کشور فرانسه مهاجرت نموده و ازدواج خود را در این کشور ثبت نمایند.

شرایط ویزای همراه:

ویزای همراه فرانسه برای همراهی ویزاهای مختلف صادر می شود افرادی که به عنوان دانشجو جهت تحصیل در این کشور اقدام می کنند می توانند تقاضای ویزای همراه داشته باشند همچنین سایر ویزا ها این امکان را داند که تقاضای ویزای همراه برای خانواده خود داشته باشند. در قانون فرانسه خانواده به همسر و فرزند زیر 18 گفته می شود و فردی که به هر نحوی وارد این کشور شده و اقامت فرانسه را دارد نمی تواند برای پدر و مادر خود و یا فرزند بالای 18 سال خود درخواست ویزای همراه داشته باشد.

7)     ویزای سرمایه گذاری

ویزا سرمایه گذاری فرانسه و اقامت کوتاه مدت  این کشوراز  طرق مختلفی بدست می آید. یکی از شیوه هایی که متقاضیان می توانند ویزای این کشور را دریافت نمایند .متقاضیان ثبت شرکت در فرانسه می توانند با ثبت شرکت در این کشور یک ویزای بلند مدت دریافت کرده و به راحتی به این کشور مقصد و کشور خود رفت و آمد داشته باشند.

 راه های مختلفی برای سرمایه گذاری در فرانسه وجود دارد که یکی از این راه ها از طریق خود حمایتی می باشد که فرد نیازی به انتقال سرمایه خود به کشور فرانسه ندارد و تنها با اثبات توانایی مالی می تواند ویزای فرانسه را دریافت نماید که این مبلغ برای متقاضی اصلی ۴۰,۰۰۰ یورو و برای همسر وی ۱۸,۰۰۰ یورو و برای فرزندان زیر ۱۸ سال مبلغ ۱۰,۰۰۰ می باشد و همچنین فرد بایستی ملکی را در کشور فرانسه اجاره یا خریداری نماید. مدت اقامتی که فرد از این طریق حاصل می کند ۵ ساله می باشد و پس از ۵ سال فرد می تواند برای اقامت دائم و ۱۰ ساله خود اقدام نماید.